Պատմական շանս` Հայաստանի համար

14 Մայիսի 2021 - 17:36

Հայրենական պատերազմից հետո ամբողջ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում սկսվեց զարգացման նոր փուլ: Մենք ամեն օր լուրեր ենք կարդում այն մասին, որ ազատագրված տարածքներում ակտիվ աշխատանքներ են տարվում ավերված ենթակառուցվածքների վերականգնման ուղղությամբ. կառուցվում են օդանավակայաններ, էլեկտրակայաններ, ճանապարհներ, վերականգնվում է ազատագրված հողերի պատմական տեսքը: Տևական խաղաղ կյանքի հաստատման տեսանկյունից դժվար է գերագնահատել ներկայիս փուլը: Ադրբեջանի կառավարությունը ազդարարել է, որ մոտ ապագայում հիասքանչ Ղարաբաղում տիրելու է խաղաղություն ու հանգստություն, երեխաները կհաճախեն դպրոց, կբացվեն տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր:

Նախագահ Իլհամ Ալիևի հստակ և համապարփակ մոտեցումը «Մեծ վերադարձի» ծրագրին վստահություն է ներշնչում, որ բոլոր աշխատանքները կիրականացվեն նախատեսված ժամկետներում:

Բայց ի՞նչ դիվիդենտներ կարող է ստանալ Հայաստանը Ադրբեջանի հետ տևական խաղաղությունից: Դրանք բազմաթիվ են, ուստի կենտրոնանանք ամենաէականների վրա:

Անշուշտ, կայուն խաղաղությունը թույլ կտա Հայաստանին մտածել իր զարգացման մասին՝ առանց հայացք գցելու իրավիճակին Ադրբեջանի հետ սահմանին: Հայաստանը պետք է շատ հստակ գիտակցի, որ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության միանշանակ և անվերապահ ճանաչումից հետո իրեն ոչինչ չի սպառնա: Ադրբեջանի ղեկավարությունը բազմիցս հայտարարել է, որ տարածքային պահանջներ չունի Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ:

Այո, ավելի քան 100 տարի առաջ մեր տարածքների մի մասը ապօրինի կերպով փոխանցվել է Հայաստանին: Այո, դա պատմական սխալ էր: Սակայն Ադրբեջանը հասկանում է, որ սահմանների վերափոխումը չի նպաստի տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղության հաստատմանը: Մենք ընդամենը ցանկանում էինք վերականգնել երկրի տարածքային ամբողջականությունը, ինչը արվեց 2020-ի աշնանը:

Իսկ ներկայիս իրավիճակը, որը ձևավորվում է Գարագյոլի (Սև լիճ) շուրջ, ընդամենը նախընտրական շրջանում Հայաստանի որոշ քաղաքական առաջնորդների տարածած զրպարտանքի հետևանք է: Այս առիթով Ադրբեջանի արտգործնախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որում կոչ է արել չքաղաքականացնել այս հարցը:

Բացի այդ, Հայաստանը ստիպված չի լինի միլիոնավոր դոլարներ ծախսել զենքի և ռազմական այլ կարիքների վրա: Նա կարող է այդ միջոցների զգալի մասը ուղղել ներքին տնտեսական խնդիրների լուծմանը, որոնք կուտակվել են Ղարաբաղյան հակամարտության տարիներին:

Բացի այդ, Ռուսաստանի Դաշնությունից սպառազինության համար վարկեր վերցնելու անհրաժեշտություն չի լինի: Մենք շատ լավ հասկանում ենք, որ հենց այդ վարկերն են ստիպել Հայաստանին բազմաթիվ առանցքային ոլորտներ փոխանցել Ռուսաստանի պետական ընկերություններին: Օրինակ՝ Հայաստանի երկաթուղիները և գազի բաշխման ցանցերը լիովին վերահսկվում են ռուսական ընկերությունների կողմից: Հաշվի առնելով դա՝ կարելի է ենթադրել, որ Ադրբեջանի հետ կայուն խաղաղությունը կարող է Հայաստանին վերածել ավելի անկախ երկրի: Հսկայական օգուտ կտա նաև հաղորդակցությունների բացումը: Դրանից օգուտ կքաղեն տարածաշրջանի բոլոր երկրները, բայց հաշվի առնելով այն գործոնը, որ Հայաստանը, ըստ էության, երկար տարիներ մեկուսացված է եղել և չի ներգրավվել տարածաշրջանային նախագծերում, նրա համար օգուտները հսկայական կլինեն: Չպետք է մոռանալ նաև Թուրքիայի հետ սահմանների հնարավոր բացման մասին, ինչը նույնպես դրական ազդեցություն կունենա Հայաստանի տնտեսության վրա:

Հայաստանում վերջապես պետք է հասկանան, որ ղարաբաղյան հակամարտության լուծումից հետո մենք թշնամություն անելու պատճառ չունենք: Նախագահ Ալիևը բազմիցս հայտարարել է, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը լուծված է: Հետևաբար, մենք պետք է նայենք դեպի ապագա, միասին տևական խաղաղություն կառուցենք, որը ձեռնտու կլինի ինչպես Ադրբեջանին, այնպես էլ Հայաստանին:

Այո, Հայաստանի ԶԼՄ-ներում և Telegram-ի հայալեզու ալիքներում հաճախ են հնչում ռևանշիստական թեզեր, բայց դրանք զուրկ են ողջամտությունից: Մի՞թե Երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմը դաս չեղավ հայկական կողմի համար: Ադրբեջանը շատ համբերատար է վերաբերվում Երևանից հնչող ռազմատենչ հայտարարություններին: Սակայն, համբերությունն անսահման չէ: Ավելի լավ չէ՞ միասին աշխարհ կառուցել և նայել դեպի ապագան: Ապագան, որը մեծ հեռանկարներ կբացի Հայաստանի և տարածաշրջանի համար: Այժմ Հայաստանի համար պատմական շանս է ստեղծվում: Շանս, որը կարող է այլևս չլինի ...

Թիմուր Հուսեյնով

ARMENIA.AZ