Փորձագետ, տնտեսագետ. Աղդամը կարելի է վերածել կովկասյան Դուբայի

25 Նոյեմբերի 2020 - 11:55

Չնայած օկուպացիայից ազատագրված յուրաքանչյուր շրջան իր բաժինն ունի երկրի տնտեսության մեջ, Աղդամը հատկապես առանձնանալու է նրանց շարքում, քանզի նա՝ ղարաբաղյան տնտեսական շրջանի զարգացման լոկոմոտիվի դեր խաղալու ներուժ ունի։

Այդ մասին Armenia.Az-ին ասել է փորձագետ, տնտեսագետ Էլդանիզ Ամիրովը։

Նրա խոսքով, առաջին ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ, ինչպես երկրի մյուս մի շարք շրջաններին՝ Աղդամի շրջանին նույնպես մեծ վնաս է հասցվել։

«Օկուպացիայից լիովին ազատագրվելուց հետո, հնարավորություն է ստեղծվել շրջանի տնտեսական զարգացման համար: Սկզբի համար հարկ է նշել գյուղատնտեսության զարգացման համար առկա ներուժը»,- ասել է Ամիրովը։

Նրա կարծիքով, Աղդամի շրջանի ռելիևֆը լիովին ձեռնատու է գյուղատնտեսության վարման համար, քանի որ հեշտացնում է գյուղտեխնիկայի օգտագործումը, ոռոգման աշխատանքների անցկացումը։

Մյուս ազատագրված շրջաններից ջրապաշարների ուղղորդման հնարավորությունը թույլ է տալիս խոսել այն մասին, որ մենք կդառնանք Աղդամում գյուղատնտնեսության, այդ թվում նաև անասնաբուծության սրընթաց զարգացման ականատեսներ։ Խոսելով գյուղատնտեսության մասին, չի կարելի մոռանալ այն ավանդի մասին, որը այդ հատվածը կարող է ներդնել պարենային և թեթև արդյունաբերության մեջ։ Աղդամի գինեգործների արտադրանքը հանրաճանաչ էին ողջ հետխորհրդային տարածքում։ Նոր գինեգործական գործարանների շինարարությունը կնշանակի՝ երկար տարիների հայտնի ապրանքանիշի վերադարձը։ Ուզում եմ նշել նաև, որ շրջանի տարածքում մարդկային հնագույն կացարանի՝ «Ուզերլիքթեփե» վայրում հայտնաբերվել են մեր թվարկությունից առաջ երկրորդ հազարամյակին պատկանող Vitis Vinifera խաղողի սերմեր։ Այս ամենը ցույց է տալիս, որ Աղդամում գինեգործության սրընթաց վերածննդի համար մեծ մարկետինգային գործունեություն ծավալելու տեսակետից՝ հատուկ կարևորություն գոյություն ունի»,- ընդգծել է Ամիրովը։

Փորձագետի կարծիքով, տնտեսության երկրորդ շարժիչ ուժը՝ առևտրային հատվածի ներուժն է։ Մարզի աշխարհագրական դիրքը ավելացնում է այդ ներուժը. «Հետագա տարիներին Աղդամի շրջանի տարածքում հնարավոր է ոչ միայն երկրի, այլ նաև ողջ տարածաշրջանի մասշտաբով խոշորագույն առևտրային գոտիների ստեղծման հնարավորությունը։ Նախչըվանի միջանցքի բացմամբ կազմավորվող Թուրքիա-Կենտրոնական Ասիա նոր միջանցքը կանցնի այդ շրջանի հարավային սահմանով, ինչը Աղդամի շրջանը կվերածի խոշոր առևտրային հաբի, որից կարող են օգտվել Հարավային և Հյուսիսային Կովկասի, Կենտրոնական Ասիայի երկրները, ինչպես նաև Իրանը, Թուրքիան և մյուս երկրները։ Եթե օգտվելով միջազգային փորձից՝ նախաձեռնել արտոնությունների որոշակի համակարգ՝ կարելի է Աղդամը վերածել կովկասյան Դուբայի»։

Ամիրովը նշել է նաև, որ Աղդամի շրջանում կա կավի հարուստ հանքաշերտերով կրաքարի հանքավայրեր. «Ամենագլխավորը այն է, որ այդ հանքավայրերի պաշարները բավականին մեծ են։ Սա նույնպես թույլ է տալիս ստեղծել այդ պաշարների վերամշակման և շահագործման համար խոշոր արդյունաբերական ձեռնարկություններ։ Տվյալ ձեռնարկությունները միաժամանակ կապահովեն հարակից տարածքների պահանջները և կբարելավեն մարզում տնտեսական իրավիճակը։ Խոսելով տնտեսական ներուժի մասին, անհրաժեշտ է այստեղ վերականգնել տնտեսական գործունեության այն ոլորտները, որոնք համապատասխանում են ընթացիկ պահանջներին։ Դրանց թվին կարելի է դասել՝ հաստոցային սարքավորումների, ասֆալտի, պահածոյացված, պանրի, կաթնամթերքի արտադրանքի, բոժոժաբուծության, գորգագործության արտադրությունը և այլն»։

ARMENIA.AZ