22 Սեպտեմբերի 2020 - 16:13

3-րդ բանակային կորպուսի նախկին հրամանատար, պահեստազորի գնդապետ Շաիր Ռամալդանովը հարցազրույց է տվել Teleqraf.com-ին։

Armenia.Az-ը ընթերցողների ուշադրությանն է ներկայացնում հարցազրույցի լրիվ տեքսը.

—Հայ-ադրբեջանական զորքերի շփման գծում և երկու երկրների սահմանամերձ շրջաններում առանց այդ էլ լարված իրավիճակը երեկ երեկոյից սրվել է։ Հիմնվելով նախորդ տարիների փորձի վրա՝ կարող ենք ասել, որ այդ սրված իրավիճակներից յուրաքանչյուրը անմիջապես կապված է եղել ագրեսորի ներքին հասարակաքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակից։ Դուք ի՞նչ եք կարծում, ներկա լարվածությունը կապված է այդ նույն պատճառների հետ, թե կան ինչ որ առանձնահատուկ պատճառներ։

—Այստեղ զարմանալի ոչինչ չկա։ Որովհետև, ինչպես նշեցիք, եթե հայացք նետենք շփման գծի և երկու երկրների սահմանին իրավիճակի պատմությանը, ապա կտեսնենք, որ նման իրավիճակներ ծագում են պարբերաբար։ Այլ խոսքով, Հայաստանը ձեռնարկում է քայլեր, որոնք լարվածություն են առաջացնում այս կամ այլ ուղղությամբ։

Անկախ նրանից, թե ով է Հայաստանում գտնվում իշխանության գլխին, երբ ներքին գործընթացները լարվում են՝ նրանք փորձում են ճակատամերձ գոտում, կամ հայ-ադրբեջանական սահմանին ստեղծել որոշակի լարվածություն, որպեսզի ուշադրությունը շեղել լարված իրավիճակից և խնդիրներից։ Այժմ էլ նրանք ուզում են ուշադրությունը շեղել ներքին խնդիրներից։ Եթե մենք հայացք նետենք Հայաստանում տեղի ունեցող գործընթացների ընդհանուր ոգուն, ապա վստահությամբ կարող ենք ասել դա։ Փաշինյանը արդեն կորցրել է իր հեղինակությունը և քաղաքական կշիռը։ Մենք տեսնում ենք նրա դեմ ուղղված ուժերի ակտիվացում։ Հասարակությունը արդեն չի հավատում Փաշինյանի հեքիաթներին, իսկ փողոցային զանգվածը, կարել է ասել, չի աջակցում նրան։ Հետևաբար, ինչպես և Քոչարյանի ու Սարգսյանի ժամանակ, իշխանության նկատմամբ հասարակության բացասական վերաբերմունքի ֆոնին՝ Փաշինյանը դիմում է շփման գծում նման սադրանքների։

Ինչպես հայտնի է, 2016 թվականի ապրիլյան մարտերը նույնպես տեղի իւնեցան այդ պատճառով։ Դա եղել է Սերժ Սարգսյանի հեռանալու ժամանակ։ Այդ ֆոնին նրանք ստեղծեցին լարվածություն և այն օգտագործեցին, որպես «հաղթաթուղթ»։ Այժմ նույնպես նկատվում է այդ նույն դինամիկան, այդ նույն իրավիճակը։ Իրավիճակը սրվել է այդ ֆոնին։ Խախտվում է հրադադարի ռեժիմը, երկու կողմերը կորուստներ են կրում։ Սակայն ներկայիս իրավիճակի և նախկինի միջև տարբերությունը նրանում է, որ Ադրբեջանը արդեն ասել է իր խոսքը և նախազգուշացում է արել։ Լիովին հնարավոր է, որ ինչ որ ուղղությամբ լարվածություն ստեղծելու և սադրանքներ իրագործելու նկատառումները կարող են բերել՝ ոչ միայն հասարակ պատասխան միջոցների։ Ճակատամերձ գոտում իրավիճակը մերթ սրվում է, մերթ կայունանում է։ Այսօրվա իրավիճակում ուզում եմ կրկին անգամ ասել, որ Ադրբեջանը արդեն արել է իր ուղերձը։

Ինչպես հայտնի է, պաշտպանության նախարարը սեպտեմբերի 19-ին ադրբեջանական բանակի ղեկավար կազմի հետ ծառայողական նիստի ժամանակ հերթական անգամ ուշադրություն է գրավել այդ հարցի վրա։ Նա մեր բանակին կարգադրել է, ցանկացած պահի պատրաստ լինել սադրանքներին։ Նա իր հանձնարարականներն է տվել ոչ միայն սադրանքների կանխարգելման, այլ հնարավոր հրամանների կատարման հետ կապված։ Ներկա ժամանակ, այդ կարգադրությունների և հանձնարարականների հիման վրա անցկացվում են որոշակի նախապատրաստական և կանխարգելիչ աշխատանքներ։

—Կարելի՞ է խոշոր մասշտաբային հակաահաբեկչական գործողությունը անվանել պատերազմ։

—Ոչ, որովհետև մենք ապրում են պատերազմի պայմաններում: Մենք պարզապես պահապանում ենք հրադադարի ռեժիմը։ Այսինքն դա չի նշանակում պատերազմի վերջը։ Իրավիճակի հետ կապված, հնարավոր է, որ մենք դուրս գանք հրադադարի ռեժիմից, և մեր պատասխանը չի լինի այնպես սահմանափակված, ինչպես ապրիլյան մարտերի ժամանակահատվածում։ Քանի որ դրանք մեր տարածքներ են՝ գործողությունը կկոչվի հակաահաբեկչական։ Մենք չենք պատերազմում, մենք ուղղակի մեր տարածքները ազատագրում ենք օկուպացիոն ուժերից և վերականգնում են մեր տարածքային ամբողջականությունը։ Հատկապես այդ պատճառով է այն կոչվում հակաահաբեկչական գործողություն, և դա չի բացառվում։

—Կարող է արդյո՞ք ներկայիս լարվածությունը ազդակ հաղորդել հակաահաբեկչական գործողության սկզբին։

—Մենք նման իրավիճակում ենք։ Ինչպես գիտեք, մեր պետության ղեկավարը՝ դրա հետ կապված արդեն արել է իր ուղերձը։ Պաշտպանության նախարարը արդեն տվել է իր հանձնարարականները։ Մենք միշտ ասում ենք, որ պատրաստ ենք ցանկացած պահի կատարել Գերագույն գլխավոր հրամանատարի ցանկացած հրամանը, և գիտենք, թե ինչից է բաղկացած այդ հրամանը։ Գերագույն գլխավոր հրամանատարի հրամանը կարո է կապված լինել մեր տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործողության հետ։

—Հաշվի առնելով շփման գծում և հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին ժամանակներում լարվածությանը, կարելի՞ է ասել, որ եկել է հակաահաբեկչական գործողություն անցկացնելու ժամանակը։

—Ժամանակը ոչ թե հասել է, այլ արդեն անցնում է։ Մինչև հիմա մենք սպասել ենք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի՝ հակամարտությունը Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում խաղաղ կարգավորելու առաքելությանը։ Մենք գնացինք այդ բանակցություններին և այդ հույսով ստորագրեցինք հրադադարի ռեժիմի մասին համաձայնագիրը։ Սակայն Մինսկի խմբի գործունեությունը արդեն կաթվածահարվել է։ Հետևաբար տվյալ իրավիճակում Ադրբեջանին մնում է միայն մեկ ճանապարհ՝ ուժայինը։ Եվ դրան հնարավոր է կդիմեն ցանկացած ժամանակ, այլ խոսքով՝ ռազմական գործողությունները կարող են սկսվել ցանկացած պահի։

—Հնարավո՞ր է, որ հայկական կողմի ներկայիս սադրանքները կարող է կապված լինեն ագրեսոր երկրում ամեն տարի սեպտեմբերի 21-ին նշվող Անկախության օրվա հետ։ Կարելի է արդյո՞ք ենթադրել, որ նրանք ձգտում են այդ հարձակումներից օգտվել՝ հասարակության մեջ ցածր հայրենասիրական ոգու բարձրացման նպատակով։

—Ես այդպես չէի ասի։ Հայրենասիրության ոգին չի կարող կապված լինել ինչ որ ամսաթվի հետ։ Հայրենասիրության ոգին դրված է պետության և ժողովրդի նկատմամբ վերաբերմունքի հիմքում։ Մարդիկ առաջին հերթին կատարում են պետության, կամ Գերագույն գլխավոր հրամանատարի հրամանը։ Որքան ավելի ազդեցիկ է հրաման տվող կառույցը, այնքան ավելի է նրա հավանականությունը, որ այն կկատարվի։ Մյուս կողմից, հայրենասիրությունը՝ նախ և առաջ հայրենիքի պաշտպանությանը և ժողովրդի պաշտպանությանը ուղղված քայլեր ու զգացմունքներ են։ Օկուպացիոն ուժերը սովորաբար նման զգացմունքներ չեն զգում։ Ինչպես նաև մենք գիտենք, որ այսօր Հայաստանում զինվորների մայրերը պարբերաբար դիմում են Պնախարարությանը, երկրից դուրս են բերում 16 տարեկան հասակի չհասած երիտասարդներին, Լեռնային Ղարաբաղում ընտանիքները լքում են իրենց տները, տեղի են ունենում ազգագրական գործընթացներ, և այսօր Հայաստանում ծնողները պահանջում են, որպեսզի նրանց երեխաները ծառայեն Հայաստանի սահմաններում։ Այս ամենը խոսում է այն մասին, որ այստեղ ուրիշ գործընթացներ են տեղի ունենում։ Այստեղ ստիպելը ավելի կարևոր է, քան կամավորությունը և հայրենասիրության ոգին։

ARMENIA.AZ