Ինչպե՞ս են հայերը կեղծորեն հայկականացնում Ադրբեջանի օկուպացված տարածքները - ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՓԱՍՏԵՐ

18 Սեպտեմբերի 2020 - 14:05

Ադրբեջանական տարածքների օկուպացիայի, երկրի հողերի հայկականացման (յուրացման), ինչպես նաև բնակչության էթնիկական զտման քաղաքականության պատճառով՝ Ադրբեջանի օկուպացված տարածքներում ոչ մի ադրբեջանցի չի մնացել։ 1813 թվականի տվյալներով՝ Ադրբեջանի աշխարհագրական մակերեսը կազմել է 410 000 քառաքուսի կիլոմետր, իսկ 1991 թվականի տվյալներով՝ 86,6 հազ. քառաքուսի կիլոմետր։

Այդ մասին հայտնել է՝ Ադրբեջանի օկուպացված տարածքներում պատմության և մշակույթի հուշարձանների պաշտպանության հասարակական միավորման նախագահ Ֆաիգ Իսմայիլովը, փոխանցում է Armenia.Az-ը՝ վկայակոչելով Trend-ին։

Նրա խոսքով, հայերը իրենց կողմից բնակեցված ադրբեջանական տարածքների յուրացման նպատակով, կամ լիովին ոչնչացնում են տարբեր երկրների արխիվներում այդ տարածքներին վերաբերվող փաստաթղթերը, պատմական տվյալները, կամ ձևափոխելով դրանք՝ յուրացնում են։

1928 թվականին ռուսական ցար Նիկոլայ I-ի կողմից՝ Ադրբեջանում ալբանական եկեղեցիները հայ լւսավորչական եկեղեցու ստորադասությանը հանձնելու մասին կարգադրությունից անմիջապես հետո՝ հայերը հայտարարեցին, որ ալբանացիներին պատկանող գրավոր փաստաթղթերը, պատմական և մշակութային հուշարձանները պատկանում են հայերին։

Օգտվելով այդ հնարավորությունից՝ հայերը ալբանական ժամանակաշրջանի գրավոր վկայությունները թարգմանեցին հայերեն լեզվով և ոչնչացրեցին բնագիր փաստաթղթերը։ Կեղծվել է նաև ալբանացի պատմաբան Մովսես Կաղանկատվացու՝ «Ալբանիայի պատմություն» գիրքը։ Այդպիսով, հեղինակի կողմից իր հարազատ լեզվով գրված այդ գիրքը հայերի կողմից թարգմանվել է հայերեն լեզվով, իսկ բնօրինակը ոչնչացվել է։ Այժմ աշխարհի ընթերցողները ալբանացի պատմաբան Մովսես Կաղանկատվացու «Ալբանիայի պատմություն» գիրքը կարող են կարդալ միայն հայերեն լեզվով։ Բոլոր ժամանակներում նկատվող հայերի այդ գործունեությունը ընդգրկելով հայ ժողովրդի բոլոր շերտերը՝ հասել է մինչև մեր ժամանակները։ Այսպիսով, խորհրդային ժամանակաշրջանում այդ գործունեությունը ընդգրկել է նաև Ադրբեջանի պետական մարմինների բարձրաստիճան պաշտոնյաներին։

2009 թվականի մարտին «Պետհրատի» կողմից անգլերեն, ռուսերեն և հայերեն լեզուներով հրատարակված հայ հեղինակներ՝ Շահեն Մկրտչյանի և Շորս Դավիթյանի «Շուշա. քաղաքի ողբերգական կյանքը» գրքում ասվում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված 1922 թվականից սկսած շատ արխիվային փաստաթղերը և լուսանկարները գողացվել և Հայաստանին են հանձնվել՝ Ադրբեջանի Կոմկուսի Կենտրոնական Կոմիտեի նախկին քարտուղար Լևոն Միրզոյանի կողմից։

Ինչպես նաև, Անդրկովկասյան դաշնության և Կենտրոնական գործադիր կոմիտեի նախաձեռնությամբ՝ արխիվների համար նկարահանված Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի աշխարհագրական շրջանները և պատմական վայրերը արտացոլող նյութերը 1980 թվականին գողացվել են Մարքսիզմ-Լենինիզմի ինստիտուտի Բաքվի մասնաճյուղի գրադարանի տնօրեն Նինա Աբգարի Մանգասարյանի կողմից։ Տարիներ անց՝ 1990 թվականին նյութերը հանձնվել են Հայաստանի Պետական անվտանգության ծառայությանը։

Հայերը ադրբեջանական տարածքների հայկականացման մեջ հաճախ օգտագործում են խաչքարեր

Հարավային Կովկասում 19-րդ դարի սկզբին արմատավորված հայերը անմիջապես սկսեցին օգտվել ալբանական մշակույթի այդ նմուշներից։ Նրանք սկսեցին զբաղվել իրենց մշակույթի, կրոնական խորհրդանիշների և խաչերի կատարելագործմամբ, որպեսզի ստեղծել «մեծ փիլիսոփայական խելքի կերտվածքով» մարդկանց բնույթ, դրանով հանդերձ ցուցադրելով, որ հայերը գերազանցում են մյուս ժողովուրդներին ու ազգերին։ Նման Ասպիսով, սկսեցին երևան գալ հայկական «խաչքարեր»։ Փաստորեն «խաչքար» խոսքի արմատը ունեցել է պարսկական ծագում, որը պարսկականից անցել է հայերեն լեզվին։

Հայերը արհեստականորեն բնակեցված տարածքների հայկականացման մեջ առավել նպատակահարմար են համարում քարե խաչերի տարածումը։ Նրանց դուր է գալիս խաչանման քարերը դնել յուրաքանչյուր սարի, կիրճի մեջ և ամեն թփի տակ, անելով այնպիսի բաներ, որոնք երբերք տեղի չեն ունեցել ցանկացած ժողովրդի կյանքում։

Չնայած առաջին հայացքից Ադրբեջանի օկուպացված տարածքներում քարե խաչերի ստեղծմանը հայերի մասնակցությունը կարելի է թվալ, որպես քրիստոնեության քարոզում, իրականում այդ գործընթացը ծառայում է՝ ադրբեջանական հողերի հայկականացմանը։ Նրանց պարզապես ձանձրացրել է գեղարվեստական արժեք չունեցող ձանձրալի հայկական խաչերի վերականգնման աշխատանքը, և վրջին ժամանակներում նրանք սկսել են օգտագործել ալբանական խաչերի գեղարվեստական նախշերը և զարդանկարները։

ARMENIA.AZ