«Լենտա. ռու». «Փաշինյանի լռությունը երևում է, որպես Նժդեհի հիշատակի հավերժացման մասին դիրքորոշմանը չհակասելու փորձ»

18 Մայիսի 2020 - 12:40

Ռուսաստանի «Լենտա. ռու»-ն առցանց հրատարակությունը հրապարակել է՝ «Պապի գախտնիքը» խորագրի ներքո հոդվածը, որտեղ հեղինակ Կոնստանտին Լյապունովը հետաքննում է, թե այնուամենայնիվ ում կողմից է կռվել Նիկոլ Փաշինյանի պապը, տեղեկացնում է Armenia.Az-ը։

Հոդվածում նշվում է, որ Ռուսաստանի և միջազգային ԶԼՄ-ները շարունակում են քննարկել՝ Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին ֆաշիստների հետ Հայաստանի վարչապետի պապի հնարավոր համագործակցության պատճառով սկանդալը։ «Մեմորիալ» ընդհանրացված տվյալների բանկի տեղեկատվությամբ՝ ոմն Նիկոլ Փաշինյանը շարքային զինվորականի կոչումով իրոք ծառայել է գերմանական վերմախտի հայկական լեգեոնում և 1943 թվականին զոհվել է, կռվելով Կարմիր բանակի դեմ։

Ինչպես հայտնի է, մաիսի 9-ին Հայաստանի վարչապետը ֆեյսբուքի իր էջում կիսվել է իր պապի լուսանկարով։ Հայաստանցի լրագրողները ստուգել են Փաշինյանի պապի մասին տեղեկատվությունը և գտել են ոմն Նիկոլ Փաշինյանին, ով կռվել է ֆաշիստների կողմից։

Վարչապետը ինքն է ասել, որ նրա պապը՝ Նիկոլ Փաշինյանը ռազմաճակատ է մեկնել, երբ նրա հայրեը եղել է ընդամենը մեկ տարեկան։ Ընտանիքում պահպանվել են ընդամենը մի քանի լուսանկարներ և նրա մասին մի քանի պատմություններ։ Ավագ Նիկոլ Փաշինյանի մարտական ուղղու հետ կապված հայտնի է, որ նա եղել է 138-րդ դիվիզիայի 554-րդ մոտոհրաձգային վաշտի սերժանտ։ Ըստ մի փաստաթղթի՝ նա զոհվել է 1943 թվականի փետրվարին, իսկ մյուսի համաձայն՝ անհետ կորել է։ Մի տարբերակի համաձայն՝ Ստալինգրադի մոտ, իսկ մյուսի համաձայն՝ Ղրիմում։ Նիկոլ Փաշինյանը այս պարագայում լռություն է պաշտպանում և չի շտապում արտահայտվել, ինչը բացահայտ նրա օգտին չէ։

Ինչպես գրում է պարբերականը՝ վերմախտի հայկական լեգեոնը մնում է, որպես հանրապետության պատմության մեջ տխրալի էջ։ Ի սկզբանե, այդ կազմավորման թվաքանակը կազմել է մոտ ութ հազար մարդ, հետագայում այն ավելացել է մինչև 30 հազար։ Ստորաբաժանումների հիմնական մասը կազմում էին թշնամու կողմը անցած Կարմիր բանակի մարտիկները, որպես կանոն՝ ռազմագերիները։ Լեգեոնը ղեկավարել է Դրաստամատ Կանայանը (հայտնի է, որպես գեներալ Դրո), իսկ լեգեոնի վարժումը անցկացվում էր SS-ի զորապետերի վերահսկողության ներքո։ Նացիստները լեգեոն էին ներգրավում՝ Գերմանիայի հաղթանակից հետո Հայաստանին անկախություն շնորհելու խոստումներով։

Հեղինակի կարծիքով, Փաշինյանի պապի հետ կապված պատմությունը բացասական երանգ է ստանում նաև Հայաստանի իշխանությունների մյուս գործողությունների կապակցությամբ։ Վառ օրինակներից մեկն է՝ Գարեգին Նժդեհի հուշարձանի հետ կապված միջադեպը, ում Երրորդ ռեյխի հետ համագործակցությունը՝ ապացուցված փաստ է։ 1940 թվականից նա վերմախտին օգնել է կազմավորելու հայկական գումարտակներ, այնուհետև նա ընդգրկվել է Բեռլինում ձևավորված Հայ ազգային խորհրդի կազմում։ Արդյունքում նա ձերբակալվել է և իր օրերը ավարտել է Վլադիմիրի բանտում։

Հոդվածում նշվում է, որ «եթե ավելի վաղ Նժդեհի հուշարձանի պահպանման վերաբերյալ Փաշինյանի դիրքորոշումը համարվում էր պարզապես հայ բնակչության հասարակական կարծիքի նկատմամբ տարրական հարգանք, ապա այժմ, հակասական պատմությունների ֆոնին՝ վարչապետի պապի հետ կապված պատմությունը ընդունում է այլ երանգներ»։

«Եթե վարչապետը պարբերաբար գտնում է՝ Նժդեհի վերաբերյալ իր դիրքորոշման ամրապնդման համար պատմական փաստարկներ, ապա ինչու՞ է նա իր պապի հետ կապված երկիմաստություն թույլ տվել։ Չէ որ կառավարության ղեկավարը ունի բոլոր հնարավորությունները, որպեսզի պահանջի արխիվային տեղեկությունները։ Նրա կողմից պաշտոնական արձագանքի բացակայությունը էլ ավելի շատ հարցեր է առաջացնում. մի կողմից աճում է թերահավատություն, մյուս կողմից՝ Փաշինյանի լռությունը երևում է, որպես Նժդեհի հիշատակի հավերժացման մասին դիրքորոշմանը չհակասելու փորձ։ Այո, այժմ կառավարության մյուս գործողությունները՝ նաև վարչապետի պապի պատմության հարմարեցման հետ մի քիչ այլ տեսք են ընդունել։ Այսպես, օրինակ, Հայաստանի իշխող «Իմ քայլը» բլոկի պատգամավորները հրաժարվել են ժողովի օրակարգում դնել Հայրենական Մեծ պատերազմի վետերաններին ամենամսյա պատվովճարները բարձրացնելու մասին օրինագիծը։ Եվ, եթե մայիսի սկզբին այդ լուրը անցել է աննկատ, ապա այժմ սկսել են այն քննարկել հատկապես նացիզմի կողմնակիցների նկատմամբ վերաբերմունքի համատեքստում»,- գրում է հեղինակը։

ARMENIA.AZ