14 Օգոստոսի 2019 - 10:39

«Խանքենդիում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը խաչ է քաշում՝ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բազմամյա բանակցային գործընթացի վրա»։

Այդ մասին հայտարարել է՝ հայտնի ռուսաստանցի քաղաքագետ, գիտական հետազոտությունների աջակցության՝ «Եվրասիական գաղափարների արհեստանոց» հիմնադրամի փորձագիտական խորհրդի նախագահ Գրիգորի Տրոֆիմչուկը, տեղեկացնում է Armenia.Az-ը։

Նրա խոսքով, տվյալ հայտարարությունը չի հանդիսանում՝ Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ Հայաստանի ղեկավարության նման բնույթի առաջին հայտարարությունը. «Բոլորին հայտնի է, որ ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ պաշտոնական Երևանի թեզիսները միանշանակ չեն։ Դրա հաստատումը հանդիսանում է այն, որ գալով իշխանությանը՝ Փաշինյանը հանդես եկավ խաղաղ բանակցություններին՝ Լեռնային Ղարաբաղի, որպես կողմ մասնակցելու առաջարկությամբ։ Նման հայտարարությունը ցուցադրում է՝ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման նկատմամբ Հայաստանի ներկայիս ղեկավարության վերաբերմունքը։ Ես կասեի, որ այդ վերաբերմունքը մտահոգություն է առաջացնում ոչ միայն հակամարտության կարգավորման հետ այս կամ այն աստիճանով կապված փորձագետների, այլ նաև բոլոր նրանց մոտ, ովքեր ցանկանում են տարածաշրջանում խաղաղություն և անվտանգություն։ Իրականում հայկական կողմի նման հայտարարությունները խաչ են քաշում երկար տարիների ընթացքում անցկացվող բանակցային գործընթացի վրա։ Որովհետև Հայաստանի և անձամբ Նիկոլ Փաշինյանի պահանջները շատ կոշտ են և դուրս են գալիս բանակցային գործընթացի շրջանակներից։ Բացի դրանից, չի կարելի հաշվի չառնել 2016 թվականի պատերազմի փաստը»։

Ռուսաստանցի փորձագետի կարծիքով, Խանքենդիում Փաշինյանի հայտարարությանը պետք է առաջինը արձագանքեին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները. «Ամենատարօրինակն այն է, որ միջազգային փորձագետները չեն արտահայտել իրենց վերաբերմունքը տվյալ հայտարարության նկատմամբ։ Հատկապես ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները պետք իրենց վերաբերմունքը հայտնեն Փաշինյանի հայտարարության նկատմամբ։ Որովհետև տվյալ հայտարարությունը խաչ է քաշում նրանց միջնորդությամբ անցկացվող բանակցությունների վրա։ Սակայն մենք չենք տեսնում այդ արձագանքը: Համանախագահները պարտավոր են արձագանքել նման հայտարարությանը։ Պետք է ստուգեն դրանք և արձագանքեն։ Հակառակ դեպքում Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ իրավիճակը կարող է սրվել։ Արդյունքում, եթե մենք չտեսնենք միջազգային դիտորդների արձագանքը՝ կդառնանք նոր պատերազմի նախապատրաստման ականատեսներ»։

Տրոֆիմչուկը ասել է նաև, որ Փաշինյանի թիքունքում կանգնած ուժերին ձեռնատու է Ղարաբաղում նոր պատերազմը. «Ինձ թվում է, որ այդ հայտարարությամբ Հայաստանը ուզում է Ադրբեջանին ներքաշել նոր պատերազմի մեջ։ Կասեի, որ դա կլինի ոչ թե հայ-ադրբեջանական, այլ ողջ տարածաշրջանի պատերազմ։

Հետևաբար այստեղ շատ կարևոր է միջազգային դիտորդների արձագանքը։ Ադրբեջանը արդեն շատ տարիներ ուզում է վերանայել համանախագահ երկրների կազմը։ Բաքվին ձեռնատու չէ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների կազմը։ Փաշինյանի հայտարարության նկատմամբ համանախագահ երկրների կողմից արձագանքի բացակայությունը ցույց է տալիս, որ Բաքվի դիրքորոշումը հիմնավորված է, Ադրբեջանը ճիշտ է իր այդ դիրքորոշման մեջ»։

Փորձագետը ընդգծել է, որ Ռուսաստանը Ղարաբաղում նոր պատերազմ չի ուզում. «Ընդհանուր առմամբ, տարածաշրջանի ոչ մի երկիր պատերազմ չի ուզում։ Իսկ տարածաշրջանից դուրս ուժերը՝ կողմ են Ղարաբաղում նոր պատերազմի։ Ռուսաստանը առավելագույն ջանքեր է ներդնում, որպեսզի ղարաբաղյան հակամարտությունը չարամատականացվի։ Սակայն այժմ մենք դառնում ենք բացարձակապես այլ պատկերի ականատեսներ։ Սառեցված հակամարտությունը սկսում է դանդաղ հալվել։ Ադրբեջանը պահանջում է բանակցային գործընթացում կոնկրետակություն, ուզում է վերադարձնել իր հողերը։ Սակայն ծագող հարցերը մենք պետք է ուղղենք համանախագահներին։ Այդ հարցում Մոսկվայի դիրքորոշումը անփոփոխ է։ Ռուսաստանը ուզում է հակամարտության դիվանագիտական, քաղաքական լուծում։ Կրեմլի կարծիքով, այդ հակամարտության լուծման այլ մեթոդ գոյություն չունի։ Սակայն ղարաբաղյան հակամարտության հետ կապված Հայաստանի իշխանությունների ռազմավարությունը անհասկանալի է նաև Ռուսաստանի ղեկավարությանը։ Կրեմլը Հայաստանից ակնկալում է, ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ ղարաբաղյան հակամարտության շուրջ իրադարձությունների նկատմամբ կոնկրետ դիրքորոշում»,- ընդգծել է ռուսաստանցի քաղաքագետը։

ARMENIA.AZ