Ադրբեջանի լուրերը՝ հայերեն





© 2010-2019, Armenia.Az - All rights reserved

Փակել



  • Ադրբեջանցի ակադեմիկոս Յագուբ Մահմուդովը բացահայտել է Ղարաբաղի պատմությունից իրական փաստեր
    ՂԱՐԱԲԱՂ

      11 Օգոստոսի 2020 - 15:53

      Նախագահ Իլհամ Ալիևի նախաձեռնությամբ, կոչերով և հանձնարարականներով վերջին տարիներին ԱԳԱԱ-ի Պատմության ինստիտուտում հրապարակվել են այնպիսի հիմնավոր հետազոտություններ, ինչպեսին են՝ «Ղարաբաղ. իրական պատմություն, փաստեր, փաստաթղթեր», «Նախչըվան. պատմություն և հուշարձաններ», «Իրավանի խանություն. ռուսական նվաճումներ և հայերի վերաբնակեցումը Հյուսիսային Ադրբեջանի հողերում», «Իրական պատմություն և հնարովի «Մեծ Հայաստան»-ի մասին», լույս են տեսել ու թարգմանվել աշխարհի տարբեր լեզուներով և արտասահմանում տարածվել են ցեղասպանության ակտի պատմության վերաբերյալ աշխատանքներ, բրոշյուրներ, փաստագրական ֆիլմեր։ Ապացուցված է, որ հայերը չեն հանդիսանում Հարավային Կովկասի բնիկ էթնոս և XIX դարում ցարական Ռուսաստանի կողմից վերաբնակեցվել են Ադրբեջանում։

      Ինչպես փոխանցում է Armenia.Az-ը՝ վկայակոչելով ԱզերԹաջին, այդ մասին հայտնել է՝ Ադրբեջանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի Պատմության ինստիտուտի տնօրեն, ակադեմիկոս Յագուբ Մահմուդովը։

      Նա նշել է, որ Ղարաբաղը հանդիսանում է աշխարհի հնամենի բնակավայրերից մեկը, և Ադրբեջանի այդ մարզի Ազըխի քարանձավում անցկացված հետազոտությունները ապացուցել են, որ այդ մարզը հանդիսանում է աշխարհի հնամենի բնակավայրերից մեկը։ Ղարաբաղը՝ Ադրբեջանի հնամենի բնակավայրերից մեկն է։ Այդ մարզի անվանումը ծագել է ադրբեջանական «ղարա» և «բաղ» խոսքերից, նշանակում է «սև այգի», այսինքն «մեծ այգի» «խիտ այգի», «թավախիտ այգի», «հաճելի այգի», ունի նաև այլ նշանակություն։ Որպես պատմական շրջան, աշխարհագրական տարածք պատմության մեջ միշտ եղել է նրա լեռները, հարթավայրերը ընդգրկող «Ղարաբաղ» հասկացողությունը, իսկ «Լեռնային Ղարաբաղ» հասկացողությունը գոյություն չի ունեցել։

      Այլ խոսքով, «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը Ղարաբաղի մի մասին ավելի ուշ տրվել է անջատողական նկատառումով։ Անդրկովկասի մարզային կոմիտեի նախագահ Սուրեն Շադունցը՝ 1922 թվականին գրել է, որ «Լեռնային Ղարաբաղ» տերմինը հնարվել է դաշնակների կողմից։ Դրանով ХХ դարի սկզբին դրվել է հնարովի ղարաբաղյան խնդրի հիմքը։

      Ալբանական պետության գոյության ժամանակաշրջանում՝ Ադրբեջանի Ղարաբաղի լեռնային մասը ի պատիվ այնտեղ ապրող սաքային թուրքերի՝ սկսել են անվանել Էրսակ։ Ինչպես երևում է, Էրսակ տեղանունը կապված է հին թուրքական ցեղերի՝ սակերի հետ։ Էրսակը ծագում է «էր» և «սակ» բառերից, որոնք հին թուրքական լեզվով նշանակում է «խիզախ սակ», կամ «սակ մարտիկ», «խիզախ սակ», կամ «տղամարդ սակ»։ Հայ կեղծարարները աղավաղելով և յուրացնելով «Էրսակ» տերմինը՝ այն ներկայացնում են, որպես «Արցախ»։

      XIX դարի սկզբին Հյուսիսային Ադրբեջանի մյու մարզերի հետ միասին, Ղարաբաղի հայերի զանգվածային վերաբնակեցումը ավարտել է լուսավորչական կրոնն ընդունած տեղի ալբանական բնակչության հայկականացումը։

      1978 թվականին եկվոր ղարաբաղյան հայերը տոնել են գաջարական Իրանից իրենց Ղարաբաղ վերաբնակվելու 150 ամյակը և դրա հետ կապված Աղդերեի շրջանի Մարգուշավան գյուղում (այժմ Շիխարխ ավան) կառուցել են հուշարձան։ 1988 թվականին հայկական անջատողական-ահաբեկչական խմբերը «պատմական ճշմարտությունը ոչնչացնելու» նպատակով քանդել են այդ հուշարձանը, որը ապացուցում է, որ հայերը հանդիսանում են Ղարաբաղ եկվոր էթնոս։

      XVII-XVIII դարերում Ղարաբաղի լեռնային մասում կազմավորվել են հինգ ալբանական քրիստոնեական մելիքություններ՝ Խաչին, Չիլաբորդ, Գյուլիստան, Վարանդա և Դիզաղ։ Բացառությամբ Խաչինի, Ղարաբաղում մնացած չորս մելիքությունները և ցեղերը, որոնց դրանք պատկանել են՝ չեն եղել բուն Ղարաբաղից, եղել են Ադրբեջանի մյուս մարզերից՝ Գյոյչաից, Զանգեզուրից, Շիրվանից, ինչպես նաև Լոռիի մարզից եկածներ։ Ընդ որում այդ մելիքները եղել են ոչ թե հայեր, այլ եղել են նախկին ալբանա-թուրքական դինաստիաների ժառանգորդներ։ Պյոտր առաջինին գրած նամակում Ղարաբաղի լեռնային մասի քրիստոնեական մասը պնդել են, որ նրանք ոչ թե հայեր, այլ ալբանցիներ են։ Եկատիրինա երկրորդին գրած նամակում նրանք հայտարարել են, որ նրանք ալբանցիներ են, պատկանում են Արշակի հետնորդներին։

      Ի դեպ այդ նամակները հայ գիտնականների կողմից կեղծվել են՝ «ալբանական թուրքեր» ֆրազան «մուսուլման ալբանցիներ», իսկ «Արշակի դինատստիան» «հայկական ցեղավարներ» ֆրազաներով փոխարինմամբ:

      Հետևաբար Ադրբեջանի նկատմամբ հայ ազգայնամոլների տարածքային հավակնությունները արդարացնելու համար՝ այդ մելիքությունները, որպես «հայկական պետականության» շարունակություն ներկայացնելը արմատապես սխալ է, ավելի ճիշտ հանդիսանում է ակնհայտ կեղծիք։

      Փանահաբադ-Շուշա քաղաքը՝ XVIII դարում Ղարաբաղի խանության մայրաքաղաքը կազմավորվել է, որպես տիպիկ ադրբեջանական քաղաք և ողջ ժամանակաշրջանի ընթացքում պահապանել է իր պատմական տեսքը, քանի դեռ 1992 թվականին չէր օկուպացվել հայ բարբարոսների կողմից։ Փանահաբադ-Շուշայում եղել է երեք դարբաս։ Այդ բոլոր երքը բացվում էին հնամենի ադրբեջանական շրջանների կողմը և կոչվում էին՝ Գաջարական դարբաս, Իրավանյան դարբաս, Աղօղլանյան դարբաս։ Քաղաքի բոլոր թաղամասերի անունները նույնպես ցուցադրում են ադրբեջանական ժողովրդին պատկանելիությունը։ Չուխուր, Գուրդլար, Ջուլֆալար, Սեյիդլի, Գույուլար և այլն։

      «Հայ ագրեսորները ավերում և հայկականացնում են օկուպացված Ղարաբաղում հինավուրց ադրբեջանական հուշարձանները , ինչպես իրենց ժամանակին արել են ադրբեջանական հողերում՝ Իրավանի խանության, Զանգեզուրի տարածքներում և մյուս վայրերում։

      Ժամանակակից բարբարոսները մոռանում են, որ եթե ղարաբաղյան կծիկը չհանգուցալուծվի խաղաղ ճանապարհով, ապա Ուզեիր Հաջիբեյլիի, Խանի դուստր Նաթավանի, Բյուլբյուլի գնդակոծված արձանները՝ Շուշա-Ղարաբաղ կվերադարձնի ագրեսորին հաղթանակած ադրբեջանաական ժողովուրդը։ Այդ օրը կգա»,- նշել է Յագուբ Մահմուդովը։

      ARMENIA.AZ





    Վերջին լուրեր

      Բաքվի դատարանում Սահակյանը հայտնել է ապրիլյան մարտերում հայկական զորքերի ղեկավարների անունները


      20 Հունիսի 2025

      Ի.Ալիևը UFC մրցաշարի Բաքվում անցկացման նշանակության մասին


      20 Հունիսի 2025

      Ի.Ալիևը հաստատել է Ադրբեջանի և Քուվեյթի կառավարությունների միջև հուշագիրը


      20 Հունիսի 2025

      Թուրքիայի և ՀԿԹՀ ԶԼՄ-ները լայնորեն լուսաբանել են Քահրամանմարաշում ադրբեջանական թաղամասի բացումը


      20 Հունիսի 2025

      Ի.Ալիևը հաստատել է Ադրբեջանի և Չինաստանի միջև կնքված համաձայնագիրը


      20 Հունիսի 2025

      ԱԳՆ. Ադրբեջանի դեսպանատները Իրանում և Իսրայելում շարունակում են իրենց աշխատանքը


      20 Հունիսի 2025

      Բայրամովը և Վոնգը քննարկել են իսրայելա-իրանական հակամարտությունը


      20 Հունիսի 2025

      Պետական կոմիտեի ղեկավար. Ադրբեջանում հարգանքով են վերաբերվում բոլոր կրոններին


      20 Հունիսի 2025

      Բաքուն և Մինսկը քննարկել են տնտեսական համագործակցության ընդլայնումը


      20 Հունիսի 2025

      Ֆերգուս Օլդ. բրիտանական ընկերությունները ակտիվորեն ներգրավված են Ադրբեջանի ապագայի ձևավորման գործում


      20 Հունիսի 2025

      Էրդողան. մի՞թե սիրտը կարող է բաժանվել հոգուց, իսկ Թուրքիան՝ Ադրբեջանից


      20 Հունիսի 2025

      Ալիևն ընդունել է ուզբեկ նախարարին


      20 Հունիսի 2025

      Գուբադլիում հայտնաբերվել են մարդկային ոսկորների բեկորներ


      20 Հունիսի 2025

      Յաշար Գյուլերը Ադրբեջանի և Թուրքիայի եղբայրության մասին


      20 Հունիսի 2025

      Հրապարակվել է Իրանը լքել ցանկացող Ադրբեջանի քաղաքացիների թիվը


      20 Հունիսի 2025

      Մանուկյանը դատարանում խոսել է Ադրբեջանի նկատմամբ Հայաստանի ագրեսիայի մասին


      20 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանում հավատարմագրված դիվանագետների պատվիրակությունը ժամանել է Լաչին


      20 Հունիսի 2025

      Իլհամ Ալիևն ավարտել է իր աշխատանքային այցը Թուրքիա


      20 Հունիսի 2025

      Ալիևի պաշտոնական սոցիալական ցանցերի էջերում հրապարակվել են նրա Թուրքիա կատարած այցի կադրերը


      20 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանն իր տնտեսությունում ներգրավել է մոտ երկու միլիարդ դոլարի ներդրում


      19 Հունիսի 2025

      Բաքվում ավարտվել է IOTA-ի 29-րդ գլխավոր ասամբլեայի տեխնիկական նիստը


      19 Հունիսի 2025

      Զանգիլանում և Գուբադլիում ավարտվել է գյուղատնտեսության համար կարևոր ջրային նախագիծը


      19 Հունիսի 2025

      Իլհամ Ալիև. Ադրբեջանն ու Թուրքիան՝ Երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմի առաջին օրվանից միասին են եղել


      19 Հունիսի 2025

      ԿԽՄԿ-ն այցելել է Ադրբեջանում պատերազմական հանցագործությունների մեջ մեղադրվող հայազգի անձանց


      19 Հունիսի 2025

      Ալիևը և Էրդողանը՝ Քահրամանմարաշում «Ադրբեջան» թաղամասի բացմանը


      19 Հունիսի 2025

      Ալիևն ու Էրդողանը հանդիպել են Քահրամանմարաշում


      19 Հունիսի 2025

      Բաքվի դատարանում Մանուկյանը պատմել է ադրբեջանական տարածքների ականապատման մասին


      19 Հունիսի 2025

      Պետական ​​գործակալությունը՝ Ղարաբաղում նոր ջրամբարներ կառուցելու պլանների մասին


      19 Հունիսի 2025

      Ջաբարովը BP-ի գործադիր տնօրենի հետ քննարկել է էներգետիկ գործընկերությունը


      19 Հունիսի 2025

      Պետվիճկոմը՝ Ադրբեջանում նավթի արտադրության վերաբերյալ


      19 Հունիսի 2025

      Ալիևն ընդունել է bp-ի գործադիր տնօրենին


      19 Հունիսի 2025

      Բաքվում մեկնարկել է ԹՓԿ Դատական խորհուրդների նախագահների երրորդ նիստը


      19 Հունիսի 2025

      Վլադիմիր Պուտին. Ռուսաստանը և Ադրբեջանը աշխատում են Կասպից ծովի ծանծաղացման խնդիրը լուծելու ուղղությամբ


      19 Հունիսի 2025

      Բաքվում բացվում է Խանքենդիի կարի գործարանի վաճառքի կենտրոն


      19 Հունիսի 2025

      Քննարկվել են Ադրբեջանի ազատագրված տարածքներում զբաղվածության հարցերը


      19 Հունիսի 2025

      Թուրքիայում ընդունելություն է կազմակերպել Ադրբեջանի Զինված ուժերի օրվա կապակցությամբ


      19 Հունիսի 2025

      Պուտին. Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև առևտրաշրջանառությունն աճել է յոթ տոկոսով


      19 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանի խորհրդարանը փոփոխություններ է մտցնում «Պաշտպանության մասին» օրենքում


      19 Հունիսի 2025

      Մալահաթ Իբրահիմգըզը. մեր կոչը ընդունվել է որպես ՄԱԿ-ի պաշտոնական փաստաթուղթ


      19 Հունիսի 2025

      Բաքուն ընդունում է IOTA-ի 29-րդ Գլխավոր ասամբլեայի տեխնիկական նիստը


      18 Հունիսի 2025

      Մինսկում քննարկել են Արևմտյան Ադրբեջան վերադարձը


      18 Հունիսի 2025

      Իլհամ Ալիևն ընդունել է Բուլղարիայի Ազգային ասամբլեայի նախագահին


      18 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանում խաղատան չիպային գործարքները չեն համարվի ֆինանսական


      18 Հունիսի 2025

      Կասպից ծովում՝ նավթի արտահոսքի վերացման վարժանքներ են անցկացվել


      18 Հունիսի 2025

      Բայրամովը և Լավրովը քննարկել են իսրայելա-իրանական հակամարտությունը


      18 Հունիսի 2025

      Forbes. Ադրբեջանը վերադառնում է «աշխարհի գինեգործության քարտեզին»


      18 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանցի զինծառայողները՝ Սերբիայում միջազգային զորավարժություններում


      18 Հունիսի 2025

      Բելառուսի դեսպան. շատ կուզենայինք զարգացնել Ադրբեջանի հետ ռազմավարական գործընկերությունը


      18 Հունիսի 2025

      Ադրբեջանն ու Մալդիվները պարզեցրել են վիզայի պահանջները


      18 Հունիսի 2025

      Գաֆարովա. Ադրբեջանը միշտ էլ կողմ է եղել խաղաղ համակեցությանը


      18 Հունիսի 2025

    Վերջին լուրեր