Ադրբեջանի լուրերը՝ հայերեն
© 2010-2019, Armenia.Az - All rights reserved
Փակել
07 Օգոստոսի 2020 - 16:06
«ИноСМИ» լրատվական կայքը ներկայացնում է թուրքական Daily Sabah օրաթերթում հրապարակված Յահյա Բոստանի (Yahya Bostan) ռուսերեն լեզվով թարգմանված հոդվածը։
Հոդվածում պատմվում է՝ Թովուզի ուղղությամբ Հայաստանի ԶՈՒ-երի սադրանքի հետևանքով՝ հուլիսի կեսերին Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև իրավիճակի սրման մասին։
Հեղինակը գրում է այն աջակցության մասին, որը Թուրքիան ցուցաբերել է Ադրբեջանին, ինչպես նաև մեջբերում է նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին, ով հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղում Հայաստանի գործողությունները գերազանցում են նրա հնարավորությունները՝ դրանով ակնարկելով երրորդ կողմի մասնակցությունը, որին հեղինակը հոդվածում աներկբայ անվանում է Ռուսաստանին։
Armenia.Az-ը ընթերցողների ուշադրությանն է ներկայացնում՝ հոդվածի ռուսերեն լեզվով թարգմանության լրիվ տեքսը.
Հայ-ադրբեջանական սահմանը հերթական անգամ դարձել է գլոբալ ուշադրության կենտրոն, իսկ դա տեղի է ունեցել այնտեղ՝ հուլիսի կեսերին բռնկված զինված հակամարտությունից հետո։
Այս անգամ զինված ընդհարումը տեղի է ունեցել ոչ թե Հայաստանի կողմից Ադրբեջանի հարավային մասի տարածքում՝ Լեռնային Ղարաբաղում, այլ սահմանի հյուսիսային մասում գտնվող ռազմավարական կարևոր մարզում՝ Թովուզում։
Ադրբեջանի որոշ էներգետիկ ուղղիները անցնում են Թովուզի միջով, և հատկապես այնտեղ, սահմանի երկայնքով զինվորական պահակակետերն և բնակելի շրջաններն են ենթարկվել հարևան Հայաստանի կողմից հարձակման։
Այդ կարճատև հարձակման հետևանքով սպանվել են 12 ադրբեջանցիներ, ներառյալ 11 զինծառայող և մեկ խաղաղ բնակիչ։ Հայկական կողմի կորուստները անհայտ են, քանզի այդ երկիրը չի հրապարակում համապատասխան տեղեկություններ։
Հայաստանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի օկուպացիան շարունակում է մնալ, որպես այդ երկու երկրների միջև հարաբերություններում ճգնաժամի հիմնական պատճառ։ Օգտակար է հայացք գցել տարբեր ռազմական հակամարտությունների պատմության և պատճառների վրա։ Հաճախակի խոսք է գնում կայսերական գերպետությունների անարդարացի միջամտությունների մասին։
Լեռնային Ղարաբաղի առոիթով վեճը բացառություն չի հանդիսանում, քանզի այն կարելի է համարել՝ ռուսական կայսրություն կողմից անցկացվող վերաբնակեցման քաղաքականության հետևանք։ Նման մոտեցման արդյունքում այդ տարածաշրջանում հայկական բնակչության մասնաբաժինը 1823 թվականին 22%-ից մեկ հարուրամյակ անց աճել է մինչև 80%-ի։
Ինչ վերաբերում է ադրբեջանցի թուրքերին, ապա նրանք արտաքսվել են իրենց հողերից և զրկվել են իրենց տներից։ Խորհրդային Միության փլուզումից հետո քաոսը, ինչպես նաև հայերի կողմից անցկացված էթնիկական զտումը հանգել է նրան, որ ևս մեկ միլիոն ադրբեջանցի թուրքերը ստիպված են եղել լքել Լեռնային Ղարաբաղը։
Ադրբեջանը խստորեն պատասխանել է՝ Հայաստանի կողմից սահմանին անցկացվող լարվածության սրման քաղաքականությանը։ Շատ երկար ընդմիջումից հետո Ադրբեջանի բնակիչները փողոց դուրս եկան և Հայաստանի կողմից հարձակումներին արժանի պատասխան տալու կոչ արեցին կառավարությանը։ Նախագահ Իլհամ Ալիևը պաշտոնից ազատեց իր արտաքին գործերի նախարարին՝ նման ճգնաժամի ժամանակ նրա անհասանելիության պատճառով։
Հայաստանի հարձակմանը Ադրբեջանի պատասխանը դրանով չսահմանափակվեց։ Թուրքիան նույնպես ներգրավվել է այդ հակամարտությանը, և նրա կառավարությունը՝ Երևանի վերջերս ագրեսիվ գործողություններին ուղված մի քանի կոշտ հայտարարություններ է արել։
Այդ միջադեպից հետո, հաջորդ օրը ելույթ ունենալով, նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը հրապարակորեն դատապարտեց՝ «մեր բարեկամ և եղբայր Ադրբեջանի վրա Հայաստանի հարձակումը», ինչպես նաև ընդգծեց այն տեղանքի կարևորությունը, որտեղ տեղի է ունեցել ընդհարումը։ «Այդ հարձակումը ձեռնարկվել է երկու պետությունների միջև սահմանին։ Դա նշանակում է, որ ձեռնարկվել է Ադրբեջանի դեմ դիտավորյալ հարձակում։ Կասկած չկա, որ նման գործողությունները գերազանցում են Հայաստանի հնարավորությունները»։
Պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը նույնպես խոստացել է աջակցություն Բաքվին՝ Թուրքիայի զինված ուժերի կողմից։ Այնուհետև Աքարը Ադրբեջան է ուղարկել իր զինված ստորաբաժանումները՝ Հայաստանի մոտակայքում համատեղ ռազմական զորավարժություններ անցկացնելու համար։
Թուրքիան ամենայն լրջությամբ է վերաբերում՝ վերջերս իրավիճակի սրման հետևանքներին։ Անկարան այսպիսի հարց է տալիս. Ինչու՞ Հայաստաը, երկիրը, որը արդեն ընդհարվել է բավականին լուրջ տնտեսական խնդիրներին, ինչպես նաև կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքներին՝ հարձակվում է իր հարևանի վրա, և դա տեղի է ունենում ռազմավարական կարևոր շրջանում։
Վերլուծաբանների կարծիքով, Երևանը ցանկացել է շրջափակել Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության կարգավորման փորձերը, ինչպես նաև ուշադրությունը շեղել այդ օկուպացված տարածքներից։ Սակայն Հայաստանը ի վիճակի չէ հաղթահարել տնտեսական և քաղաքական խնդիրների հետևանքով ծագած խնդիրները։
Մյուս դիտորդները ենթադրում են, որ Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը այդպիսով ցանկացել է գրգռել ազգայնամոլական զգացմունքները և փորձել է համախմբել երկրում իր կողմնակիցներին։ Այդ դիտորդները ընդգծում են, որ նոր զինված հակամարտություն սկսելու ցանկացած փորձ՝ Երևանին կդնի էլ ավելի բարդ վիճակի մեջ։
Այստեղից հետևությւն այն մասին, որ Հայաստանը ինքնաբարեբար չի ընդունել Ադրբեջանի վրա հարձակվելու մասին որոշումը։ Հատկապես այդ պատճառով է Էրդողանը ուշադրություն է դարձնում նրա վրա, որ նման բնույթի գործողությունները գերազանցում ենՀայաստանի հնարավորությունները։
Ուրեմն այդ դեպքում ինչու՞ ծագեց լարվածության սրում հայ-ադրբեջանական սահմանին։ Այդ հարձակումը հարկավոր է քննարկել, որպես առավել լայն համատեքստի մի մաս։ Մի բան պարզ է. ներկայիս իրավիճակը չպետք է քննարկել՝ ուշադրություն չդարձնելով այդ տարածաշրջանում ռուսական ազդեցության մակարդակի վրա, ինչպես նաև հարկավոր է հաշվի առնել Լիբանանում և Արևելյան Միջերկրական ծովում վերջերս տեղի ունեցած իրադարձությունները։
ARMENIA.AZ
Հաջիևը՝ Ադրբեջանից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մանրամասների մասին
17 Ապրիլի 2024
Կրեմլը՝ Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մասին
17 Ապրիլի 2024
Մուստաֆա Աբբասբեյլի. Ինքնազբաղվածության ծրագիրը կընդգրկի Ղարաբաղի հազարավոր բնակիչների
17 Ապրիլի 2024
Քաղաքագետ Սուրենյանց. Ղարաբաղի հարցն ամբողջությամբ փակված է
17 Ապրիլի 2024
Եվս 156 ընտանիք կվերաբնակեցվի Ֆիզուլիում
17 Ապրիլի 2024
Դոկտորանտները կսովորեն Ղարաբաղի համալսարանում
16 Ապրիլի 2024
Բաշլըբելի ողբերգությունից 31 տարի է անցել
18 Ապրիլի 2024
Ժուրավլյով. Ադրբեջանում ՌԽԶ առաքելությունն ավարտված է
18 Ապրիլի 2024
Սաբինա Ալիևան ՄԱԿ-ի ներկայացուցչին տեղեկացրել է ականային խնդրի մասին
18 Ապրիլի 2024
Լաչինի օդանավակայանը կհամալրվի օդային երթևեկության կառավարման Phoenix համակարգով
18 Ապրիլի 2024
Եվրամիությունը շահագրգռված է Ադրբեջանի կողմից «Միջին միջանցքի» զարգացմամբ
17 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը և Պակիստանը քննարկել են պաշտպանական ոլորտում համագործակցությունը
17 Ապրիլի 2024
Մուստաֆա Աբբասբեյլի. Ինքնազբաղվածության ծրագիրը կընդգրկի Ղարաբաղի հազարավոր բնակիչների
17 Ապրիլի 2024
Կրեմլը՝ Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մասին
17 Ապրիլի 2024
Փորձագետ Պետրոսյան. ԵՄ առաքելությունը Հայաստանում գործում է ընդդեմ Ռուսաստանի և Իրանի
17 Ապրիլի 2024
Նախչըվանում ՌՕՈՒ-ն և ՀՕՊ ուժերը բերվել են մարտական պատրաստության վիճակի
17 Ապրիլի 2024
Հաջիևը՝ Ադրբեջանից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մանրամասների մասին
17 Ապրիլի 2024
Քաղաքական գործիչ Նարիկյան. Հայաստանը բանակի զարգացման մոդել չունի
17 Ապրիլի 2024
Նախարարը՝ Ադրբեջանի տրանսպորտի ոլորտի եկամուտների աճի մասին
17 Ապրիլի 2024
Փաշինյանը հետաձգել է խորհրդարանում սեփական խմբակցության հետ հանդիպումները
17 Ապրիլի 2024
Խանքենդին մաքրվում է հայկական զենքից
17 Ապրիլի 2024
Ալիևն ու Սարըբայը քննարկել են COP29-ը և վերանայել կանաչ տրանսպորտի հայեցակարգը
17 Ապրիլի 2024
ԱԳՆ. Ադրբեջանի քայլերը՝ բացառապես ի պատասխան Ֆրանսիայի գործունեության էին
17 Ապրիլի 2024
Քաղաքագետ Սուրենյանց. Ղարաբաղի հարցն ամբողջությամբ փակված է
17 Ապրիլի 2024
Վուչիչը Ալիևից աջակցություն է խնդրել
17 Ապրիլի 2024
Թովուզի ուղղությամբ հայկական անօդաչու թռչող սարք է վնասազերծվել
17 Ապրիլի 2024
Մահացել է նախկին պատգամավոր Հադի Ռաջաբլին
17 Ապրիլի 2024
Փարվիզ Շահբազովը՝ երկրում ՎԷԱ-ի ներուժի մասին
17 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը մոտ 6,3 մլն խմ գազ է մատակարարել Սերբիա
17 Ապրիլի 2024
Ֆրանսիան հետ է կանչել Ադրբեջանում իր դեսպանին
17 Ապրիլի 2024
Ռուս խաղաղապահները լքել են Ադրբեջանը
17 Ապրիլի 2024
Եվս 156 ընտանիք կվերաբնակեցվի Ֆիզուլիում
17 Ապրիլի 2024
ԱՄՀ-ն Ադրբեջանում գնաճի դանդաղում է կանխատեսում
17 Ապրիլի 2024
Բաքվում հողմային էլեկտրակայան կկառուցվի
17 Ապրիլի 2024
Աշխարհի ոչ մի երկիր այս չորս գյուղերը Հայաստանի տարածք չի համարում. քաղաքագետ Քոչինյան
16 Ապրիլի 2024
BP-ն սկսեց նավթի արդյունահանումը նոր ACE հարթակից
16 Ապրիլի 2024
Ալիևը՝ Կասպից ծովի ջրի աղազրկման նախագծի մասին
16 Ապրիլի 2024
Հաստատվել է Ադրբեջանա-թուրքական համալսարանի ստեղծման մասին փոխըմբռնման հուշագիրը
16 Ապրիլի 2024
Նախագահ. Այսօր մենք մեր ջրաղբյուրների լիիրավ տերն ենք
16 Ապրիլի 2024
Նախագահ. Ղարաբաղում և Զանգեզուրում մեր աշխատանքը ծավալային առումով աշխարհում նմանը չունի
16 Ապրիլի 2024
Դոկտորանտները կսովորեն Ղարաբաղի համալսարանում
16 Ապրիլի 2024
Շահբազովը՝ Կասպից ծովից մինչև ԵՄ կանաչ էներգետիկ միջանցքի ստեղծման մասին
16 Ապրիլի 2024
Ալիևը՝ Ղարաբաղի և Արևելյան Զանգեզուրի հողերում ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառման մասին
16 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանական բանակի ուսումնավարժական կենտրոնում տեղի է ունեցել հանդիպում թուրքական պատվիրակության հետ
16 Ապրիլի 2024
Նախարար. Ջրածնի արտադրությունը Բաքվի և Բրյուսելի միջև ռազմավարական գործընկերության տարր է
16 Ապրիլի 2024
Փորձագետ Մարտիրոսյան. Փաշինյանը ցածր սոցիալական պատասխանատվություն ունեցող մարդ է
16 Ապրիլի 2024
Արևմտյան ադրբեջանցիները Լեմկինի ինստիտուտն անվանել են թուղթ մրոտողների խումբ
16 Ապրիլի 2024
Նահատակի 91-ամյա մայրն այցելել է նրա զոհվելու վայրը - Հուզիչ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16 Ապրիլի 2024
ԵՄ. Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանը պետք է սահմանազատվի
16 Ապրիլի 2024
Խանքենդին մաքրում են հայկական զենքից
16 Ապրիլի 2024
Ջաբրայիլում հայտնաբերվել է հայերի կողմից լքված զենք-զինամթերք
16 Ապրիլի 2024
Առանձին համազորային բանակում անցկացվել է մարդատար ավտոմեքենաների և ավտոբուսների ստուգում
16 Ապրիլի 2024
Բայրամովը Դաչիչի հետ քննարկել է ռազմավարական գործընկերությունը
16 Ապրիլի 2024
Իլհամ Ալիևը դրել է Շիրվանի ոռոգման ջրանցքի հիմքը
16 Ապրիլի 2024
Ռուսաստանցի զբոսաշրջիկները պլանավորում են մայիսյան տոներին այցելել Ադրբեջան
16 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը և ԵՄ-ն քննարկել են Միջին միջանցքի վերաբերյալ համագործակցության զարգացումը
16 Ապրիլի 2024