Ադրբեջանի լուրերը՝ հայերեն
© 2010-2019, Armenia.Az - All rights reserved
Փակել
16 Օգոստոսի 2022 - 23:10
Հարավային Կովկասի հետազոտական կենտրոնի տնօրեն, քաղաքական վերլուծաբան Ֆարհադ Մամեդովը քննարկում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների նորմալացման գործում ԵՄ-ի դերի մասին և տալիս է մոտ ապագայի կանխատեսումները։
«Մի քիչ պատմություն...
Անցյալ տարվա ամառվանից՝ Եվրամիության Խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի տարածաշրջան կատարած այցից հետո, Եվրամիությունը հայտարարեց Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև միջնորդություն անելու իր հավակնությունների մասին։ Այս դերը ստանալու համար եվրոպացիները նույնիսկ ստիպված էին վերանայել Ադրբեջանի և Հայաստանի ֆինանսական փաթեթների բյուջեները… ստիպված եղան դրանք գրեթե հավասարեցնել, ինչը Բաքուն անվանեց «ազնիվ միջնորդություն»:
Անցյալ տարվա դեկտեմբերից Միշելի մասնակցությամբ կայացել են Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների միջև մի քանի դեմառդեմ հանդիպումներ և տեսակոնֆերանսներ։ Կան երեք հայտարարություններ, որոնց տեքստերը համաձայնեցվել են Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների հետ։ Ստեղծվել է անձնական ներկայացուցիչների ձևաչափը։ Առաջնահերթություն է հանդիսացել խաղաղության պայմանագրի պայմանների ստեղծումը և անուղղակիորեն մասնակցությունը երկրների միջև ապաշրջափակման և սահմանմանների բնորոշման գործընթացին։
Վերջնաժամկետները հայկական ձևով...
Սակայն... հենց առաջին իսկ հանդիպումից երևան եկան պայմանավորված ժամկետներում պայմանավորվածությունները կատարելու, այսինքն վերջնաժամկետների խնդիրը։ 2021 թվականի դեկտեմբերից հետո, երեք ամիս սպասելուց հետո, Բաքուն ստորագրեց Իրանի հետ հուշագիր՝ ցույց տալով, որ չի պատրաստվում սպասել Իրևանի արձագանքին... Նույնն էլ հետո տեղի ունեցավ նաև սահմանի հարցերով հանձնաժողովի հետ...
ԵՄ-ի միջնորդության թույլ կողմը
Միջնորդական առաքելության թույլ կողմ է հանդիսանում ինստիտուցիոնալ կապի բացակայությունը (ամեն ինչ հիմնված է կողմերի բանավոր համաձայնության վրա) և ԵՄ-ի բացակայությունը «հողի վրա»։ Այս փաստը էսկալացիաների ժամանակ դժվար դրության մեջ է դնում ԵՄ-ի բոլոր նախաձեռնություններին, քանի որ մի կողմից չկա վկայակոչելու մյուս կողմից՝ ազդեցության մեխանիզմներ։ Հայաստանում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Կլաարի մեկ անզգույշ հայտարարությունը կասկածի տակ դրեց ԵՄ-ի բոլոր ջանքերը... Դե, Twitter-ում կարելի է գրել... Դե, կարելի է զանգահարել էսկալացիայից հետո... և ի՞նչ։
ԵՄ միակ մեխանիզմ է մնում գումարը՝ ֆինանսական բաղադրիչը։ Ազդեցության քաղաքական մեխանիզմներն առկա են, սակայն ներկա պայմաններում քաղաքական մեխանիզմների օգտագործումը հղի է տարածաշրջանային հավասարակշռության բարդություններով... Ֆինանսների համատեքստում ԵՄ աջակցությունը Ադրբեջանին և Հայաստանին կարևոր է, բայց ոչ սկզբունքային։ Ադրբեջանի դրությունը այստեղ նախընտրելի է, քանի որ ԵՄ-ի ֆինանսական կարիքները շատ անգամ ավելի քիչ են, քան Հայաստանինը։
Մոտակա հեռանկարը
Այսօրվա դրությամբ մենք ունենք Լաչինի հանձնման հնչեցված ամսաթիվը, նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից հայտարարված Զանգեզուրի միջանցքի վերաբերյալ ակնկալվող որոշումը և հայկական զինված ուժերը Ղարաբաղից դուրս բերելու վերաբերյալ Ադրբեջանի պահանջը։ Այս պայմաններում հանդիպումներ են սպասվում Բրյուսելում եւ Մոսկվայում։
Եթե որոշումներ կայացվեն, ապա նրանց մասին որտե՞ղ կհայտարարեն։ Մոսկվայում, թե՞ Բրյուսելում։ Արդյո՞ք Բրյուսելը կմնա Մոսկվայում եռակողմ ձևաչափով ընդունվող հայտարարությունները հաստատող դերում։
Հիշեցնեմ, որ ԵՄ-ն ունի ֆինանսական լծակներ, որոնք օգտագործվել են միջնորդության մեջ ներգրավվելու նպատակով։ Եվ այս լծակը կարող է օգտակար լինել, եթե նրան մոտենալ խելամտորեն:
Հիշեցնեմ, որ Հայաստանը ֆինանսավորում է Ղարաբաղի հայ բնակչությանը և վճարում հայկական զինված ուժերի այնտեղ պահապանումը։ 300 միլիոն դոլարի գումարը Հայաստանի բյուջեից գաքլիս են Ղարաբաղի հայերին, նրանք էլ իրենց հերթին վճարում են Հայաստանի քաղաքացիների ծառայության համար։ ԵՄ-ն կարող էր դադարեցնել Հայաստանին ֆինանսական աջակցությունը՝ եվրապարտատոմսերի տեղաբաշխման թույլտվության միջոցով, որով Հայաստանը 2021 թվականին 750 միլիոն եվրոյի վարկ է վերցրել։ Այսինքն, Եվրոպայից եկող գումարները Հայաստանի համար ստեղծում են Ադրբեջանի տարածքում զինված ուժերը պահելու և նորմալացման գործընթացը տորպեդահարելու հնարավորություններ։
Եթե Հայաստանը ԵՄ-ին հրավիրել է միջնորդությանը, ապա պետք է ժամանակին կատարի պայմանավորվածությունները, հակառակ դեպքում ստեղծվում են էսկալացիայի հիմքեր, իսկ էսկալացիաների ժամանակահատվածում առաջին պլան է մղվում ռուսական միջնորդությունը, որովհետև Ռուսաստանի խաղաղապահ զորակազմը «հողի վրա» է։ Եթե Բրյուսելը ձգտում է պահպանել իր դիրքորոշումը միջնորդության հարցում, ապա նա պետք է գործարկի առկա մեխանիզմները։
Ադրբեջանը ցույց տվեց, որ հավատարիմ է պայմանավորվածություններին և ուժային բնույթի ակտիվ գործողություններ է իրականացնում միայն Հայաստանի կողմից ուշացած վերջնաժամկետներից հետո։ Օգոստոսի վերջին-սեպտեմբերի սկզբին նոր էսկալացիա չստանալու համար ԵՄ-ն պետք է գործի։ Եթե, իհարկե, ԵՄ-ի ղեկավարության մոտ դեռ մնացել է միջնորդելու ցանկությունը…»,- գրել է Ֆ. Մամեդովը իր տելեգրամ- ալիքում:
ARMENIA.AZ
Ադրբեջանը նոր ճանապարհ է կառուցում Ղարաբաղում
19 Ապրիլի 2024
Պետական ծառայությունը՝ Խուդավենգի վանքում հայկական վանդալիզմի դրսևորումների մասին
18 Ապրիլի 2024
Հաջիևը՝ Ադրբեջանից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մանրամասների մասին
17 Ապրիլի 2024
Կրեմլը՝ Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մասին
17 Ապրիլի 2024
Մուստաֆա Աբբասբեյլի. Ինքնազբաղվածության ծրագիրը կընդգրկի Ղարաբաղի հազարավոր բնակիչների
17 Ապրիլի 2024
Քաղաքագետ Սուրենյանց. Ղարաբաղի հարցն ամբողջությամբ փակված է
17 Ապրիլի 2024
Ալիևը հասավ Հայաստանի կողմից գրավված Ղազախի գյուղերի վերադարձին
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանի և Հայաստանի պայմանավորվածության կարևոր կետերը
19 Ապրիլի 2024
Ի՞նչ են կոչ արել G7-ի արտգործնախարարները Բաքվին և Երևանին
19 Ապրիլի 2024
Բաքվի ֆրանսիական լիցեյը դադարեցնում է իր գործունեությունը
19 Ապրիլի 2024
Այսպես են ռուս խաղաղապահները հեռանում Ադրբեջանից
19 Ապրիլի 2024
ANAMA. Խոջավենդում մեծ թվով պայթուցիկ սարքեր են հայտնաբերվել
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանն ու Թուրքիան ընդլայնում են համագործակցությունը գյուղատնտեսական հետազոտությունների ոլորտում
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանցի պատգամավորները քննարկում են Հաշվիչ պալատի գործունեությունը
19 Ապրիլի 2024
ASAN xidmət-ը և ՄԱԿ-ը համատեղ նախագիծ են սկսելու
19 Ապրիլի 2024
«Կասպյան երկինք 2024». Ադրբեջանի ՌԾՈՒ-ն և ՌՕՈՒ-ն զորավարժություններ են անցկացնում
19 Ապրիլի 2024
«Հրապարակ». Փաշինյանը կգնա՞ Պուտինի երդմնակալությանը
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը նոր ճանապարհ է կառուցում Ղարաբաղում
19 Ապրիլի 2024
AZAL-ն առաջին չվերթն է կատարել Բաքվից Կարաչի
19 Ապրիլի 2024
Փաշինյանն ու Ռոքֆեյը քննարկել են Ադրբեջանի հետ բանակցությունները
19 Ապրիլի 2024
Խանքենդիի մաքրում զենքերից՝ ինքնաձիգներից, նռնականետերից և արկերից
19 Ապրիլի 2024
COP29-ի նախագահը հանդիպել է Եվրոպական ներդրումային բանկի ղեկավարի հետ
19 Ապրիլի 2024
Ջոն Քերին այցելել է ԱՄՆ-ում Ադրբեջանի դեսպանատուն
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը COP29-ի շրջանակներում CICA-ի հետ քննարկել է գործընկերության հնարավորությունները
19 Ապրիլի 2024
Սահիբա Գաֆարովա. Ֆրանսիան մտադիր է շարունակել գաղութատիրությունը Հարավային Կովկասում
19 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանն ու Ավստրիան քննարկել են համատեղ արդյունաբերական նախագծերի իրականացումը
19 Ապրիլի 2024
ԱՄՆ դեսպան. Մենք համերաշխ ենք Ադրբեջանի հետ՝ տարածքների ամբողջական ականազերծման նպատակին հասնելու համար
19 Ապրիլի 2024
Սամեդ Սեյիդով. Մենք հավատում ենք, որ Նոր Կալեդոնիան անկախություն ձեռք կբերի
18 Ապրիլի 2024
Միլլի Մեջլիսում համաժողով է անցկացվում Նոր Կալեդոնիայի Կոնգրեսի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ
18 Ապրիլի 2024
Զախարովա. Մոսկվան արել է հնարավոր ամեն ինչ՝ Բաքվի և Երևանի հարաբերությունները կարգավորելու համար
18 Ապրիլի 2024
Բաքուն երկինք է բարձրացել գրոհային ինքնաթիռներ
18 Ապրիլի 2024
Աղդամի թուրք-ռուսական մոնիտորինգի կենտրոնը կդադարեցնի իր աշխատանքը
18 Ապրիլի 2024
Պետական ծառայությունը՝ Խուդավենգի վանքում հայկական վանդալիզմի դրսևորումների մասին
18 Ապրիլի 2024
Փաշինյան. Շատ լավ է, որ Ադրբեջանը 50 մետր հեռավորության վրա է
18 Ապրիլի 2024
Բաքվում գարնանային շաբաթօրյակ կանցկացվի
18 Ապրիլի 2024
ՄԱԿ-ը նվեր է արել Ադրբեջանին
18 Ապրիլի 2024
Օմբուդսմենը՝ Բաշլըբելի ողբերգության մասին
18 Ապրիլի 2024
Խանքենդին շարունակում են մաքրել հայկական զինատեսակներից
18 Ապրիլի 2024
Սարըբայը՝ հետկոնֆլիկտային վերակառուցման Ադրբեջանի եզակի փորձի մասին
18 Ապրիլի 2024
Կայրաթ Սարըբայ. Ադրբեջանը մեծ ավանդ է ներդնում ԱՓՎՄԽ -ի գործունեության մեջ
18 Ապրիլի 2024
Փաշինյանը հայտարարել է, որ արտահերթ ընտրություններ չի անցկացնի
18 Ապրիլի 2024
Աղդամում զինամթերք է հայտնաբերվել
18 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանում կընդլայնվի էլեկտրամոբիլների օգտագործումը
18 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանի և Ալբանիայի միջև վիզային ռեժիմը չեղարկվում է
18 Ապրիլի 2024
Բաշլըբելի ողբերգությունից 31 տարի է անցել
18 Ապրիլի 2024
Ժուրավլյով. Ադրբեջանում ՌԽԶ առաքելությունն ավարտված է
18 Ապրիլի 2024
Սաբինա Ալիևան ՄԱԿ-ի ներկայացուցչին տեղեկացրել է ականային խնդրի մասին
18 Ապրիլի 2024
Լաչինի օդանավակայանը կհամալրվի օդային երթևեկության կառավարման Phoenix համակարգով
18 Ապրիլի 2024
Եվրամիությունը շահագրգռված է Ադրբեջանի կողմից «Միջին միջանցքի» զարգացմամբ
17 Ապրիլի 2024
Ադրբեջանը և Պակիստանը քննարկել են պաշտպանական ոլորտում համագործակցությունը
17 Ապրիլի 2024
Մուստաֆա Աբբասբեյլի. Ինքնազբաղվածության ծրագիրը կընդգրկի Ղարաբաղի հազարավոր բնակիչների
17 Ապրիլի 2024
Կրեմլը՝ Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մասին
17 Ապրիլի 2024
Փորձագետ Պետրոսյան. ԵՄ առաքելությունը Հայաստանում գործում է ընդդեմ Ռուսաստանի և Իրանի
17 Ապրիլի 2024
Նախչըվանում ՌՕՈՒ-ն և ՀՕՊ ուժերը բերվել են մարտական պատրաստության վիճակի
17 Ապրիլի 2024
Հաջիևը՝ Ադրբեջանից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մանրամասների մասին
17 Ապրիլի 2024
Քաղաքական գործիչ Նարիկյան. Հայաստանը բանակի զարգացման մոդել չունի
17 Ապրիլի 2024